Podstawowe pojęcia

Dialog społeczny - czym jest

Dialog społeczny (DS) nie ma przyjętej krajowej definicji. DS jest pojęciem obejmującym całokształt wzajemnych relacji pomiędzy związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców. Obejmuje także ich stosunki (dwustronne lub trójstronne) z organami państwowymi, jak rząd i jego agendy, samorząd lokalny i inne instytucje państwowe. Jest procesem stałej interakcji pomiędzy uczestnikami dialogu w celu osiągnięcia porozumienia w sprawach kontroli nad zmiennymi czynnikami społeczno-ekonomicznymi w skali makro i mikro. Dialog społeczny może mieć charakter zinstytucjonalizowany (sformalizowany). W dialogu zinstytucjonalizowanym negocjacje zbiorowe są prowadzone przez specjalnie powołane do tego celu instytucje, rady czy komisje, działające na podstawie aktów prawnych lub przyjętych porozumień. Udział w pracach takich instytucji jest ograniczony do kilku najbardziej reprezentatywnych organizacji związków zawodowych i pracodawców, które mogą realnie wpływać na zachowania swoich członków i skłonić ich do zastosowania się do ustaleń ciała trójstronnego.

Pozainstytucjonalny dialog realizowany może być poprzez zawieranie układów zbiorowych pracy oraz konsultacje i opiniowanie, będące realizacją uprawnień organizacji partnerów społecznych wynikających z ustawodawstwa ich dotyczącego. W formach nieinstytucjonalnych możliwe jest tworzenie dialogu obywatelskiego z udziałem organizacji pozarządowych.

Często praktykowaną formą dialogu niesformalizowanego - zwłaszcza w razie zagrożenia konfliktami społecznymi - są kontakty doraźne nazywane dialogiem incydentalnym (ad hoc). Ma on miejsce poza kontaktami zinstytucjonalizowanymi.

Dialog społeczny może być metodą wzajemnych kontaktów między partnerami dialogu na różnych poziomach (szczeblach). Wyróżnia się kilka poziomów dialogu:

Dialog międzynarodowy – dialog społeczny prowadzony przez międzynarodowe organizacje pracodawców i pracowników oraz ich stowarzyszenia o różnorodnym charakterze; przykładem takiego dialogu jest europejski dialog społeczny (więcej: Dialog w UE / Komitologia);

Dialog krajowy – prowadzony w danym państwie na szczeblu centralnym, najczęściej poprzez instytucje dialogu, takie jak rady społeczno-gospodarcze (w Polsce: Rada Dialogu Społecznego);

Dialog branżowy – dotyczy zagadnień określonego sektora gospodarki narodowej, prowadzony jest za pośrednictwem instytucji sformalizowanych w różnym stopniu (w UE: komitety sektorowe, w Polsce: trójstronne zespoły branżowe; instytucje dialogu dwustronnego);

Dialog regionalny – prowadzony na obszarze określonego regionu lub innej jednostki, dotyczący problemów danego obszaru (w Polsce: wojewódzkie rady dialogu społecznego);

Dialog zakładowy – bezpośrednie kontakty pracodawców z reprezentantami zakładowych organizacji związkowych, rad pracowników lub innych przedstawicielstw pracowniczych, bez uczestnictwa przedstawicieli administracji państwowej.

Dialog społeczny może mieć charakter dwustronny, trójstronny lub nawet wielostronny.

Dialog dwustronny, zwany także autonomicznym,jest prowadzony przez partnerów społecznych (związki zawodowe i organizacje pracodawców), bez udziału przedstawicieli strony rządowej.

Dialog trójstronny prowadzony na szczeblu centralnym, rozgrywa się między partnerami społecznymi, reprezentującymi dwie strony oraz trzecią stroną - rządową. Udział władz w relacjach trójstronnych nie musi być jednakowy. Mogą one uczestniczyć w nich bezpośrednio lub tylko pośrednio, wykorzystując wyniki autonomicznych ustaleń i rekomendacje uczestników tego procesu.

Dialog wielostronny ma miejsce wtedy, kiedy oprócz trzech stron: rządowej, związkowej i pracodawczej w dyskusji biorą udział przedstawiciele innego typu organizacji, bądź instytucji, np. samorząd terytorialny, albo samorządu terytorialnego lub reprezentanci organizacji o charakterze korporacyjnym, np. izb (samorządów) zawodowych i gospodarczych, co ma miejsce najczęściej przy dialogu branżowym.Reprezentacja stron rozszerzona o organizacje pozarządowe (NGO-s: stowarzyszenia, fundacje itp.) – w zależności od przyznanego im statusu podczas wspólnych kontaktów - nadać może dialogowi społecznemu cech dialogu obywatelskiego (cywilnego).

 Strony dialogu

Zazwyczaj w dialogu społecznym biorą udział trzy strony:

• związkowa, reprezentująca interesy pracowników, zrzeszonych w organizacjach działających na wszystkich poziomach dialogu społecznego;
• pracodawcza, reprezentująca interesy pracodawców, zrzeszonych w organizacjach działających na wszystkich poziomach dialogu społecznego;
• rządowa, reprezentująca interesy państwa, składająca się z przedstawicieli władzy wykonawczej.

Strona związkowa i pracodawcza występujące razem określane są jako strona społeczna, a zatem związki zawodowe i organizacje pracodawców nazywane są  partnerami społecznymi.

Zasady dialogu społecznego

Niezależność i równowaga stron dialogu - organizacje pracowników i pracodawców uczestniczące w dialogu powinny być w pełni niezależne. Relacje między partnerami powinna charakteryzować względna równowaga - nie może dochodzić do sytuacji, kiedy jedna ze stron dominuje nad drugą. Dlatego też uczestnicy dialogu powinni być równi wobec prawa.

Zaufanie i kompromis - strony powinny kierować się zasadami wzajemnego zaufania, poszanowania oraz prowadzenia dialogu w dobrej wierze. Powinny być także nastawione na zawarcie kompromisu - przy dużej rozbieżności stanowisk - przynajmniej w kwestiach podstawowych. Wreszcie, muszą być gotowe do przestrzegania zawartych porozumień.

Działanie zgodnie z prawem - dialog powinien dotyczyć spraw otwartych do dyskusji – poruszane zagadnienia nie mogą być uregulowane jednostronnie przez państwo. Zasady, według których jest prowadzony, powinny być jasno określone i zaakceptowane przez strony. Nie mogą stać w sprzeczności z obowiązującymi przepisami. Istotne jest także zbudowanie odpowiednich struktur, instytucji dialogu oraz zapewnienie na odpowiednim poziomie jego obsługi merytorycznej i logistycznej.


Formy dialogu

Dialog społeczny może przybierać następujące formy:
 

• Negocjacje - uczestniczą w nich zazwyczaj partnerzy społeczni, ale na szczeblu krajowym bierze w nich udział również trzecia – rządowa – strona. Celem negocjacji jest zwykle osiągnięcie kompromisu, który będzie gwarancją pokoju społecznego. Rokowania mogą także dotyczyć spraw merytorycznych i wzajemnych relacji między stronami. Ich wynikiem powinna być umowa wiążąca wszystkie strony negocjacji.
• Konsultacje - angażują tych samych uczestników, co negocjacje, ale nie muszą prowadzić do zawarcia porozumienia, chociaż strony zazwyczaj honorują ich wynik.
• Opiniowanie - przedstawiciele administracji państwowej występują z inicjatywą, aby poznać opinie związków zawodowych i organizacji pracodawców o polityce rządu. Stanowiska partnerów społecznych nie są bezwzględnie wiążące dla rządu. Zasady opiniowania są jednak najczęściej uregulowane przepisami prawa, które również określają, w jakich sprawach rząd jest zobowiązany do zasięgnięcia opinii.
• Informowanie - przedstawiciele administracji państwowej przekazują partnerom społecznym informacje, z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych stron. Przedstawienie informacji nie wiąże się z obowiązkiem wysłuchania stanowiska strony, ale często stosowaną praktyką jest możliwość zadawania dodatkowych pytań oraz przeprowadzenie krótkiej dyskusji. Na poziomie zakładowym prawo do informowania posiadają działające u pracodawców związki zawodowe, rady pracowników oraz inne przedstawicielstwa pracownicze.

Arbitraż »
Arbitraż - czyli rozjemstwo - na gruncie ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych ma charakter dobrowolny oraz jest pomyślany jako alternatywa strajku. Związek zawodowy prowadzący spór zbiorowy może, nie korzystając z prawa do strajku, podjąć próbę rozwiązania sporu przez poddanie go rozstrzygnięciu arbitrażu społecznego. Jeżeli spór dotyczy jednego zakładu pracy, rozpoznaje go kolegium arbitrażu społecznego przy sądzie okręgowym. Spór wielozakładowy rozpoznaje Kolegium Arbitrażu Społecznego przy Sądzie Najwyższym. Zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy - kolegium arbitrażu społecznego składa się z przewodniczącego, wyznaczonego przez prezesa właściwego sądu spośród sędziów tego sądu oraz sześciu członków, wyznaczonych w równej liczbie przez każdą ze stron sporu. Wniosek o wszczęcie postępowania arbitrażowego powinien zawierać określenie stron, przedmiot sporu oraz wskazywać osoby wyznaczone przez strony na członków kolegium. Do wniosku należy dołączyć protokół rozbieżności z rokowań i mediacji, a także dokumenty istotne dla rozstrzygnięcia sporu.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny »
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (ang. The European Economic and Social Committee; EESC) to organ doradczy i opiniodawczy instytucji Unii Europejskiej, powołany do życia w 1957 roku na mocy Traktatu Rzymskiego. Reprezentuje na forum unijnym przedstawicieli szeroko rozumianego zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego, wywodzących się z różnych grup zajmujących się działalnością gospodarczą i społeczną. Są to m.in. pracodawcy, związki zawodowe, rolnicy, konsumenci i pozostałe grupy interesów. Głównym zadaniem Komitetu jest sprawowanie funkcji doradczej wobec Rady Unii Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej w kwestiach dotyczących polityki gospodarczej i społecznej. Trzy podstawowe funkcje Komitetu Ekonomiczno-Społecznego: przedstawianie opinii Radzie, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu albo na ich wniosek, albo z własnej inicjatywy; zachęcanie społeczeństwa obywatelskiego do większego angażowania się w kształtowanie polityki UE; wzmacnianie roli społeczeństwa obywatelskiego w krajach nienależących do UE oraz pomoc w tworzeniu struktur doradczych. więcej>>

Formy protestu »
Najczęstsze formy protestu pracowniczego to: strajk zwykły - pracownicy przerywają pracę i opuszczają zakład, strajk włoski - pracownicy nie porzucają pracy, lecz zwalniają jej tempo, obniżając celowo jej wydajność, strajk okupacyjny - pracownicy przerywają pracę, ale nie opuszczają zakładu pracy, strajk czarny - pracownicy porzucają pracę i obsługę nawet tam gdzie grozi to nieodwracalnymi następstwami (zalanie kopalni, wygaszanie wielkich pieców, itd.), strajk głodowy - jego uczestnicy nie przyjmują pożywienia, strajk solidarnościowy - strajk podjęty w imieniu lub dla poparcia innej grupy strajkujących, strajk generalny - strajk podjęty równocześnie w całym kraju, regionie, branży, czy koncernie, strajk ostrzegawczy - przerwanie pracy na krótki okres czasu celem zademonstrowania siły i możliwości przeprowadzenia strajku właściwego, strajk czynny - w czasie strajku okupacyjnego pracownicy wznawiają produkcję, sami dystrybuując to co wyprodukowali, manifestacja - masowe wiece, bądź przemarsze, pikieta - demonstracja najczęściej mniejszej ilości osób w wybranym miejscu ważnym z punktu widzenia prowadzenia protestu (np. pikieta siedziby władz regionalnych), okupacja miejsc publicznych np. siedzib władz centralnych lub lokalnych, siedziby firmy - najczęściej polega na wdarciu się do budynku, blokada - demonstracja mająca za cel wstrzymanie transportu towarowego i/lub osobowego (może się odbyć na drogach, torach kolejowych bądź nawet na rzece), głodówka - odmowa w proteście przyjęcia pożywienia przez protestujących, kampania nieposłuszeństwa - wcielanie w życie praw, o które się walczy bez zwracania uwagi na zakazy, ostrzeżenia i reakcje władz (politycznych, czy władz danej korporacji), inne formy protestu: petycje, noszenie oznak związkowych, noszenie opasek na rękach, oflagowanie zakładów pracy, akcja ulotkowa (informacyjna).

Infromowanie pracowników »

Konflikt społeczny »
Konflikt to proces społeczny zachodzący między jednostkami, grupami, klasami, narodami czy organizacjami, wynikający ze sprzeczności ich interesów, celów, intencji, poglądów, motywów lub obowiązków powodujących powstanie wrogości między nimi. Konflikt można dopiero wtedy nazywać społecznym, kiedy wywodzi się z określonej struktury społecznej, a więc gdy ma on charakter ponadindywidualny oraz gdy uczestniczą w nim różnego rodzaju grupy interesu. Następstwem konfliktu jest współzawodnictwo i walka lub rozwiązanie kompromisowe. We współczesnych wysokorozwiniętych krajach najbardziej istotne są konflikty, jakie występują w przemysłowych zakładach pracy, ze względu na doniosłą rolę przemysłu w życiu społeczno-gospodarczym tych społeczeństw. Konflikty w miejscu pracy przejawiają się nie tylko w drastycznych i widocznych postaciach jak np. strajki i bunty, lecz mogą występować także w licznych ukrytych formach i zachowaniach, jak np. w biernym oporze, który znajduje wyraz w m.in. lekceważeniu lub cichym bojkocie zarządzeń kierownictwa, w opieszałości i niedbalstwie przy wykonywaniu poleceń służbowych. Postawy te i zachowania w konsekwencji są nie mniej ważne dla prawidłowego funkcjonowania zakładu pracy. Obiektywne uwarunkowania sprzeczności konfliktotwórczych są określane przez: miejsce i charakter pracy, właściwości społeczno – demograficzne załogi, organizację pracy, wyposażenie techniczne zakładu i konkretnych stanowisk pracy, system wynagrodzenia oraz inne bodźce ekonomiczne jak i pozaekonomiczne. więcej>>

Mediacja »
Na gruncie ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych postępowanie mediacyjne jest obligatoryjne – musi zostać przeprowadzone po impasie rokowań. Mediacja jest również procedurą, która poprzedza inne metody rozstrzygania sporów zbiorowych: akcję strajkową lub w przypadku nieskorzystania z prawa do strajku – postępowanie przed kolegium arbitrażu społecznego. Jeśli strona, która wszczęła spór zbiorowy, podtrzymuje żądania zgłoszone pracodawcy jako przedmiot sporu i został sporządzony protokół rozbieżności – ze wskazaniem stanowisk stron, spór ten jest prowadzony przez strony z udziałem osoby dającej gwarancję bezstronności tzn. mediatora. Sporządzenie protokołu rozbieżności stanowi formalną podstawę przejścia do etapu mediacji. więcej>>

Misja dobrej woli »
Stosownie do przepisów ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego  (Dz. U. z 2015 r. , poz. 1240), sprawy społeczne lub gospodarcze powodujące konflikty między pracodawcami i pracownikami, nawet jeśli nie spełniają warunków uznania ich za spór zbiorowy, mogą być rozpatrywane przez wojewódzkie rady dialogu społecznego (art.45.1 do art.46.1 ustawy). Zgodnie z powyższymi przepisami, istnieje - przewidziana prawem - możliwość zwrócenia się z prośbą o pomoc w tej sprawie do właściwej wojewódzkiej rady dialogu społecznego. Rada wydaje w tego rodzaju sprawach opinię lub podejmuje uchwałę o konieczności wyznaczenia osoby z misją dobrej woli (którą będzie mediator z listy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej). W wyjątkowych przypadkach, jeżeli wymaga tego interes społeczny, przewodniczący wojewódzkiej rady dialogu społecznego może samodzielnie zdecydować o konieczności wyznaczenia osoby z misją dobrej woli. W przypadku wyznaczenia przez radę mediatora z misją dobrej woli, koszty mediacji finansowane są w ramach dotacji celowej, o której mowa w art. 41 ust 4 ustawy.

więcej >>

Organizacja pracodawców »
W myśl ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców, pracodawcy mają prawo tworzyć, bez uzyskania uprzedniego zezwolenia, związki według swego uznania, jak też przystępować do tych organizacji, z zastrzeżeniem stosowania się do ich statutów. Podstawowym zadaniem związków pracodawców, ich federacji i konfederacji jest ochrona praw i reprezentowanie interesów, w tym gospodarczych, zrzeszonych członków wobec związków zawodowych, organów władzy i administracji rządowej oraz organów samorządu terytorialnego. więcej >>

Porozumienie społeczne »
Porozumienie społeczne, inaczej zwane umową społeczną lub paktem społecznym, jest dokumentem negocjowanym przez partnerów społecznych i rząd. Porozumienia społeczne są znanym i praktykowanym w krajach europejskich instrumentem godzenia interesów rządu, pracodawców, pracowników i innych grup społecznych oraz dobra wspólnego. Ten szczególny przejaw dialogu społecznego najczęściej towarzyszy zmianom w krajowej, europejskiej lub światowej gospodarce, które w różnym stopniu wpływają na sytuację społeczną. Pozwala na uzyskanie szerokiej akceptacji społecznej proponowanych działań i sposobów osiągnięcia założonego celu. Porozumienia społeczne w innych krajach były zawierane w różnej formie i obejmowały różne obszary tematyczne. Różna była także konfiguracja w jakiej negocjowano umowy społeczne – w Królestwie Niderlandów i Finlandii negocjowano je w układzie dwustronnym, między organizacjami pracodawców i związkami zawodowymi. Trójstronne pakty społeczne zostały zawarte m.in. w Irlandii, we Włoszech, w Portugalii. więcej >>

Rady pracowników »
Rady pracowników to przedstawicielstwo pracowników tworzone, na poziomie zakładu pracy, na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.  więcej >>

Rady Społeczno-Ekonomiczne »
Rady społeczno-gospodarcze, istniejące obecnie m.in. w krajach Unii Europejskiej, są instytucjami o charakterze konsultacyjnych, opiniodawczym i doradczym. Zasiadają w nich przedstawiciele partnerów społecznych (związków zawodowych i organizacji pracodawców) oraz innych grup społecznych (np. rolnicy, przedstawiciele wolnych zawodów) i organizacji pozarządowych. Rady Społeczno-Gospodarcze różnią się od siebie podstawami prawnymi, wielkością, składem, strukturą organizacyjną, zakresem kompetencji i formami działania. Pierwsza grupa instytucji dialogu społecznego, nazywanych Radami Społeczno-Gospodarczymi, powstała po drugiej wojnie światowej, w wyniku istniejącego wówczas w krajach Europy Zachodniej szerokiego porozumienia w sprawach społecznych, określanego mianem „europejskiego modelu społecznego”. Odwołuje się on do umowy społecznej, opartej na wspólnie akceptowanych i popieranych wartościach, do których należą: demokracja, sprawiedliwość i solidarność społeczna, ochrona praw człowieka i osób słabszych, minimalne wynagrodzenia za pracę, równy dostęp do służby zdrowia, służb zatrudnienia i wykształcenia. Realizację tych wartości powinno zapewnić państwo opiekuńcze. Po wprowadzeniu po 1990 roku demokratycznego ustroju politycznego i gospodarki rynkowej, także w krajach Europy Środkowej i Wschodniej powstały instytucje o charakterze konsultacyjnym lub konsultacyjno-negocjacyjnym. W ich skład wchodzą przedstawiciele związków zawodowych, stowarzyszeń pracodawców i rządu, co stanowi podstawową różnicę w porównaniu z radami społeczno-gospodarczymi w krajach Unii Europejskiej. W Polsce, w 1994 roku została powołana do życia Trójstronna Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Działa ona do dziś na podstawie przepisów ustawy z 6 lipca 2001 roku. wiecej>>

Rokowania w sporze zbiorowym pracy »
Spór zbiorowy istnieje od dnia wystąpienia przez związek zawodowy do pracodawcy z żądaniami, jeśli pracodawca nie uwzględni wszystkich żądań w terminie określonym w wystąpieniu (nie krótszym niż 3 dni) – art. 7.1. ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. W wystąpieniu związek zawodowy lub wspólna reprezentacja związkowa określa przedmiot żądań objętych sporem. Ponadto podmiot reprezentujący interesy pracownicze w sporze zbiorowym może uprzedzić pracodawcę, iż w razie nieuwzględnienia postulatów zostanie ogłoszony strajk (ustawa zastrzega jednak, że strajk nie może zostać proklamowany przed upływem14 dni od dnia zgłoszenia sporu).Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych nakłada na pracodawcę obowiązek niezwłocznego podjęcia rokowań, w celu zakończenia sporu w drodze porozumienia. Jednocześnie na pracodawcy spoczywa obowiązek powiadomienia o powstaniu sporu właściwego okręgowego inspektora pracy. więcej >>

Spór zbiorowy »
W Polsce system rozwiązywania sporów zbiorowych określa ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. nr 55, poz. 236, z póź. zm.) Zgodnie z art. 1 ustawy spór zbiorowy pracowników z pracodawcą może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych. Nie jest dopuszczalne prowadzenie sporu zbiorowego w celu poparcia indywidualnych żądań pracowniczych, jeśli ich rozstrzygnięcie jest możliwe w postępowaniu przed organem rozstrzygającym spory o roszczenia pracowników. Stronami sporu zbiorowego są: pracownicy – reprezentowani przez związki zawodowe oraz pracodawca lub pracodawcy, którzy mogą być reprezentowani przez właściwe organizacje pracodawców. więcej >>

Strajk »
Strajk jest jedną z form akcji protestacyjnych stosowanych przez pracowników w celu wywarcia nacisku na pracodawcę. Strajk polega na zbiorowym powstrzymaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu dotyczącego warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. Jest środkiem ostatecznym i co do zasady nie może być ogłoszony bez uprzedniego wyczerpania innych możliwości rozwiązania sporu. Zasady przeprowadzania strajku uregulowane są w ustawie z 23 maja 1991 roku o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. Nr 55, poz. 236 z późn. zm.). więcej >>

Rada Dialogu Społecznego »
Najważniejsza instytucja krajowego dialogu społecznego w Polsce. Zgodnie z ustawą o Radzie Dialogu Społecznego stanowi forum dialogu trójstronnego w Polsce i współpracy strony pracowników, strony pracodawców oraz strony rządowej, funkcjonujące na poziomie centralnym. więcej >>

Trójstronne Zespoły Branżowe »
Instytucje dialogu społecznego, w których odbywa się dialog branżowy. Obecnie istnieje czternaście TZB. W skład TZB wchodzą trzy strony: partnerzy społeczni reprezentujący daną branżę/sektor oraz przedstawiciele administracji państwowej odpowiedzialni za problemy z obszaru danej branży/sektora. Trójstronne zespoły branżowe działają poza Radą Dialogu Społecznego i zajmują się problemami branż w związku z restrukturyzacją, postępującą prywatyzacją i reorganizacją wybranych sektorów. więcej >>

Wojewódzkie Rady Dialogu Społecznego »
WRDS są regionalnymi instytucjami dialogu społecznego w Polsce. Na mocy Ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2015 r., poz. 1240),zastąpią one działające dotychczas Wojewódzkie Komisje Dialogu Społecznego (WRDS). Tworzenie oraz zapewnienie funkcjonowania WRDS jest zadaniem z zakresu administracji rządowej, zleconym marszałkowi województwa. Tak więc o utworzeniu WRDS postanawia Marszałek Województwa na wniosek co najmniej jednej z organizacji pracodawców, oraz co najmniej jednej organizacji pracowników. więcej >>

Zbiorowe prawo pracy »
Zbiorowe prawo pracy jest to prawo dotyczące zbiorowych praw i interesów pracowników. Obejmuje m.in.: zagadnienia związane z tworzeniem i funkcjonowaniem związków zawodowych, organizacji pracodawców oraz innych przedstawicielstw pracowniczych, zawieraniem układów zbiorowych pracy, porozumień zbiorowych i prowadzeniem sporów zbiorowych, dotyczy także instytucji dialogu społecznego. więcej >>

Związek zawodowy »
W myśl ustawy z 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych związek to dobrowolna i samodzielna organizacja pracowników, powołana do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związki zawodowe w Polsce działają na podstawie art. 59 Konstytucji RP oraz Ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych. więcej >>