Zespół problemowy ds. prawa pracy i układów zbiorowych

Zespół problemowy ds. prawa pracy i układów zbiorowych

Statystyka posiedzeń Zespołu problemowego TK ds. prawa pracy i układów zbiorowych
w latach 2002-2015

W 2015 r. odbyły się 3 posiedzenia Zespołu, podczas których podjęto następującą problematykę:

• Propozycja nowelizacji ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych autorstwa Konfederacji Lewiatan.
• Podróże służbowe pracowników.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw - projekt z dnia 27.03.2015 r. dotyczący przechowywania dokumentacji pracowniczej.
• Zatrudnienie niepracownicze w aspekcie jego ochrony i wykonywania obowiązku państwowej kontroli nad warunkami wykonywania takiej pracy.

W 2014 r. odbyło się 7 spotkań Zespołu, podczas których podjęto następującą problematykę:

• Umowy terminowe:
  • propozycje strony pracodawców wobec propozycji rozwiązań prawnych zaproponowanych stronie pracodawców przez stronę związkową
  • prezentacja projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 20.10.2014 r.) przez stronę rządową
  • wspólne stanowisko reprezentowanych w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych organizacji pracodawców (BCC-ZP, Konfederacja Lewiatan, Pracodawcy RP, Związek Rzemiosła Polskiego) do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 20.10.2014 r.).
• Podróże służbowe pracowników – aspekty prawne i praktyczne.
• Problematyka delegowania pracowników w ramach unijnej swobody świadczenia usług w kontekście implementacji nowej dyrektywy 2014/67/WE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług oraz postulatów zgłaszanych przez Polską Izbę Handlu.
• Sytuacja pracowników ujawniających informacje o nieprawidłowościach w miejscu zatrudnienia (tzw. sygnalistów) - obecny stan prawny i zmiany postulowane przez organizacje pozarządowe.
• Propozycja nowelizacji ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych autorstwa Konfederacji Lewiatan.

W 2013 r. odbyło się 5 spotkań Zespołu, podczas których podjęto następującą tematykę:

• Reprezentatywność pracodawców i pracobiorców;
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz ustawy o organizacjach pracodawców (projekt z dnia 3 stycznia 2013 r.);
• Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach na rzecz ochrony miejsc pracy związanych z łagodzeniem skutków spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (dyskusja);
• Dyskusja dotycząca kierunków zmian przepisów o telepracy;
• Umowy o pracę na czas określony – kontynuacja dyskusji;
• Przedstawienie przez MPiPS informacji na temat prac nad projektem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług;
• Przedstawienie przez MPiPS informacji na temat stanu prac nad projektem nowego rozporządzenia Komisji w sprawie wyłączeń grupowych/blokowych (GBER) – konsekwencje wprowadzenia projektu rozporządzenia w pierwotnym kształcie dla systemu wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Polsce;
• Opinia partnerów społecznych na temat wniesionych do Sejmu RP poselskich projektów ustaw o zmianie ustawy Kodeks pracy (druk nr 1539 – zakaz pracy w niedziele i święta a prace na rzecz podmiotów zagranicznych, druk 1612 – zakaz pracy w niedziele w placówkach handlowych, projekt w sprawie zakazu stosowania zabezpieczeń wekslowych w stosunkach pracy).

W 2012 r. odbyło się 9 spotkań Zespołu oraz 7 posiedzeń roboczych. Posiedzenia obejmowały następującą tematykę:

• Stanowisko partnerów społecznych w sprawie przedstawionych przez stronę rządową propozycji trzech wariantów prac legislacyjnych związanych z zakończeniem stosowania w dniu 31 grudnia 2011 r. rozwiązań z zakresu prawa pracy zawartych w ustawie z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców.
• Kwestia implementacji do krajowego porządku prawnego postanowień zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego (trzy warianty przedstawione przez stronę rządową).
• Pakiet legislacyjny Komisji Europejskiej w sprawie delegowania pracowników w ramach świadczeń usług – informacja strony rządowej na temat stanu debaty na forum UE i stanowiska zajmowanego przez Rząd.
• Prace nad regulacjami czasu pracy w dziale VI Kodeksu pracy.
• Kierunkowe propozycje zmian prawnych zmierzających do stabilizacji zatrudnienia; regulacje dotyczące umów o pracę na czas określony.
• Propozycje NSZZ „Solidarność” dotyczące zmian w przepisach o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.
• Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy dla pracowników uczelni publicznych.
• Rozpatrzenie Konwencji nr 94 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej postanowień o pracy w umowach zawieranych przez władze publiczne pod kątem możliwości jej ewentualnej ratyfikacji.

W 2011 r. odbyło się 6 spotkań Zespołu w tym 1 wspólne z zespołem ds. ubezpieczeń społecznych oraz 3 posiedzenia autonomiczne. Główne tematy dotyczyły:

• Wniosku p. Sławomira Piechoty Przewodniczącego Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w sprawie rozważania na forum TK kwestii objęcia umowy o dzieło składkami na ubezpieczenie społeczne oraz składką na Fundusz Pracy oraz rozważania skutków podjęcia takiej decyzji dla życia społeczno-gospodarczego.
• Planowanych przez Komisję Europejską zmian w Dyrektywie o czasie pracy.
• Działań zrealizowanych przez MPiPS w związku z postulatem nr 9 „pakietu działań antykryzysowych" w kwestii „pakietów socjalnych".
• Przepisów dotyczących zatrudniania pracownika artystycznego na czas określony i możliwości zatrudnienia pracownika artystycznego, który przepracował 15 lat na zasadzie umowy o pracę na czas nieokreślony. Dyskutowano również nad przepisem, który uzależnia podjęcie przez pracownika artystycznego dodatkowego zatrudnienia od zgody pracodawcy.
• Zatrudnienia na czas określony dyrektorów instytucji artystycznych.
• Wprowadzenia niektórych rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców na stałe do polskiego ustawodawstwa lub wydłużenie okresu obowiązywania niektórych przepisów tej ustawy.
• Omówienia projektu wzoru Wewnętrznej Polityki Antymobbingowej, opracowanej w ramach Podzespołu prawnego Zespołu ds. Przeciwdziałania Mobbingowi.
• Informacji strony rządowej o oczekiwanym stanowisku od partnerów społecznych w sprawie propozycji implementacji do krajowego porządku prawnego postanowień zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez europejskich partnerów społecznych w dniu 18 czerwca 2009 r. wdrożonego dyrektywą Rady 2010/18/UE i zaplanowanie harmonogramu prac.
• Informacji MPiPS dotyczącej planowanych wydarzeń w związku z polską prezydencją.
• Informacji GIP na temat telepracy i problemów związanych z niewykorzystywaniem przez pracodawców i pracowników, tak istotnej instytucji, jaką jest umowa o telepracę.
• Propozycji dotyczącej sposobu prowadzenia dalszych prac legislacyjnych nad rozwiązaniami z zakresu prawa pracy zawartymi w „ustawie antykryzysowej”.
• Uwag zgłoszonych przez partnerów społecznych do propozycji implementacji do krajowego porządku prawnego postanowień zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego.

 W trakcie posiedzeń autonomicznych poruszono kwestie ustaw: o organizacjach pracodawców, o związkach zawodowych, o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

W 2010 r. Zespół spotkał się 4 razy. Głównymi tematami były:

• Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracowników.
• Propozycje kierunków zmian w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, dotyczące materii prawa pracy.
• Rozpatrzenie wniosków de lege ferenda Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie właściwości Zespołu prawa pracy i układów zbiorowych.
• Projekt założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o europejskich radach zakładowych.
• Dyrektywa o czasie pracy.

W 2009 r. odbyło się 9 spotkań zespołu w tym 1 posiedzenie wspólne z Zespołem ds. rozwoju dialogu społecznego. Prace Zespołu dotyczyły następujących problemów:

• Projektu ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.
• Kwestii realizacji przyjętego „Pakietu działań antykryzysowych”.
• Projektu ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców z dnia 4 czerwca 2009 r.
• Zagadnień dotyczących reprezentatywności.
• Podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników w kontekście orzeczenia Trybunału konstytucyjnego (rządowy i senacki projekt zmian w Kodeksie pracy).

Szeroko omawianym był „Pakiet działań antykryzysowych" przyjęty 13 marca 2009 r. w obszarze rynku pracy i stosunków pracy w kwestii następujących zagadnień:

• wprowadzenie 12-miesiecznego okresu rozliczeniowego,
• uruchomienie zakładowego funduszu szkoleniowego,
• racjonalizacja rozwiązań dotyczących doby pracowniczej w kontekście rozliczania czasu pracy,
• pakiety socjalne jako źródło prawa pracy,
• ruchomy czas pracy jako instrument wspomagający łączenie obowiązków rodzinnych z zawodowymi,
• stabilizacja zatrudnienia poprzez ograniczenie stosowania umów na czas określony.

Zespół był wiodącym w zakresie prac nad "Pakietem działań antykryzysowych".

W 2008 r.: 16 spotkań zespołu; w tym 2 posiedzenia grupy roboczej oraz 6 posiedzeń wspólnych z Zespołem ds. rozwoju dialogu społecznego.

• Omówienie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy.
• Analiza postulatów partnerów społecznych, dotyczących nowelizacji Kodeksu pracy oraz dyskusja nad zmianami w czasie pracy wynikającymi z dyrektywy europejskiej.
• Kwestie przestrzegania minimalnych standardów pracy w zawodzie pracowników ochrony.
• Dyskusja nt. reprezentatywności organizacji związkowej, rozwiązywania sporów zbiorowych, uprawnień organizacji reprezentatywnych w Ustawie o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych.
• Rozważania nt. wprowadzenia i zdefiniowania pojęcia „samozatrudnienie”.

W 2007 r. Zespół ds. prawa pracy i układów zbiorowych spotkał się 11 razy. W trakcie prac poruszano następujące kwestie:

• Analiza i ocena funkcjonowania regulacji zapisanych w ustawie z 7.04.2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.
• Ocena funkcjonowania ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.
• Negocjacje w ramach Umowy Społecznej w obszarze Stabilizacja rynku pracy (w tym samozatrudnienie, instrumenty rynku pracy, umowy terminowe).
• Dyskusja dot. propozycji zapisów opracowanych przez MPiPS, nowelizujących ustawę o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.
• Dyskusja dot. projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy dot. zakazu dyskryminacji, czasu pracy i bhp.
• Dyskusja nad problemami stabilizacji rynku pracy (w tym samozatrudnienie, instrumenty rynku pracy, umowy terminowe).

W 2006 r. Zespół ds. prawa pracy i układów zbiorowych obradował na 6 spotkaniach (w tym 1 odbyło się wspólnie z zespołem ds. rozwoju dialogu społecznego). W trakcie prac poruszano następujące kwestie:

• Problematyka dotycząca możliwości wprowadzenia do polskiego ustawodawstwa instytucji/zespołów pojednawczych w sprawach rozstrzygania sporów z zakresu indywidualnego prawa pracy.
• Opracowanie harmonogramu i trybu prac Zespołu w sprawie umowy społecznej „Gospodarka – Praca – Rodzina – Dialog” w obszarze prawa pracy.
• Informacja o funkcjonowaniu ustawy o zatrudnieniu pracowników tymczasowych.
• Informacja o pracach w Parlamencie w sprawie zmian w kodeksie pracy.
• Analiza celów i priorytetów ustalonych na posiedzeniu Prezydium TK w dniu 19 lipca 2006 r. pod kątem prac Zespołu, w związku z uchwałą nr 29, w sprawie umowy społecznej „Gospodarka – Praca – Rodzina – Dialog”.
• Negocjacje w ramach obszaru: Kwestie związane z ochrona roszczeń pracowniczych w związku z niewypłacalnością pracodawcy.
• Projekt Ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy (przedstawiony przez Prezydenta RP)
• Prorodzinne prawo pracy
• Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy (wprowadzenie do Kodeksu pracy pojęcia telepracy i określenie zasad jej świadczenia), w kontekście przyjętego obszaru tematycznego w ramach umowy społecznej „Elastyczność w stosunku pracy, a sytuacja prawna pracowników”.

W 2005 r. Zespół spotkał się 4 razy. W ramach prac zespół obradował w następujących obszarach tematycznych:

• pakiety socjalne w aspekcie ich usytuowania, stosowania i standardów
• wypłata wynagrodzenia pracownikom w związku ze zmianą art. 890 § 2 Kpc
• problem mediacji w kontekście rozszerzenia listy mediatorów
• zmiana ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika - zmiana wynikała z konieczności wdrożenia zalecenia dyrektywy 91/533/ EWG i dotyczyła informowania pracowników w ramach świadczenia usług oraz zwolnień grupowych
• projekt ustawy o informacji i konsultacji z pracownikami

Ponadto członkowie zespołu spotkali się z przedstawicielami Volkswagen i MAN w sprawie indywidualnych kont czasu pracy

W roku 2004 zespół odbył 11 spotkań, w tym jedno wspólne z Zespołem ds. rozwoju dialogu społecznego. W ramach prac zespołu dyskutowano nad:

• założeniami do systemu mediacji w Polsce
• zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie Kodeksu Pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw
• wdrażaniem dyrektywy nr 2002/14 WE dotyczącej informacji i konsultacji pracowników we Wspólnocie Europejskiej
• propozycjami zmian w Kodeksie Pracy

Zespół wypracował wspólne propozycje zmian Kodeksu pracy dotyczące:

• art. 9 - uznania pakietów socjalnych za źródło prawa pracy
• art.22 - doprecyzowania definicji tak zwanego samozatrudnienia
• art. 29 – rozważenia obowiązków informacyjnych pracodawców
• art. 23/1 § 3 – ograniczenia obowiązku informowania pracowników w razie przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę
• art. 30 - wprowadzenia możliwości „zastępczego powiadomienia” o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę w sytuacji, gdy oświadczenie pracodawcy nie może być złożone pracownikowi
• art. 84-91 – zmodyfikowania obowiązujących przepisów o ochronie wynagrodzeń za pracę w celu zapewnienia terminowej i prawidłowej wypłaty za pracę
• art. 112 § 1 – wskazania terminu, w jakim zakładowa organizacja związkowa powinna przedstawić swoje stanowisko w sprawie nałożenia kary porządkowej na pracownika
• art. 168 – zrezygnowania ze ściśle oznaczonej daty 31 marca następnego roku kalendarzowego na rzecz umożliwienia stronom ustalania za obopólną zgodą terminu wykorzystania zaległego urlopu, nie później jednak niż do końca tego roku
• potrzeby wprowadzenia rozwiązań zwiększających pomoc pracownikom będącym na urlopie macierzyńskim (za wyjątkiem wydłużania wymiaru urlopu macierzyńskiego w art. 180 Kodeksu pracy)
• zrezygnowania z przepisu art. 215 § 2 k.p.
• skreślenia przepisu 237² k.p.
• skreślenia przepisu 235 § 1
• w art. 2377 § 1 skreślenie wyrazów: „spełniające wymagania określone w Polskich Normach”
• potrzeby uregulowania prawnego sytuacji, kiedy po wypowiedzeniu układu zbiorowego pracy nie dochodzi do porozumienia między pracodawcą i zakładową organizacją związkową w kwestii dotyczącej obowiązywania prawa wewnętrznego u pracodawcy.

Ponadto Zespól odbył spotkanie z Komisją Kodyfikacyjną Kodeksu pracy oraz przyjął sprawozdanie Państwowej Inspekcji Pracy za rok 2003.

Zespół do końca 2003 roku zebrał się na 28 posiedzeniach, podczas których między innymi:

• dyskutowano nad rządowym projektem ustawy o zasadach zatrudniania pracowników tymczasowych,
• zespół uznał za celowe utrzymanie w art. 113 Kodeksu pracy przynależności związkowej jako kryterium niedopuszczalności dyskryminacji,
• uzgodniono zrównanie uprawnienia związków zawodowych i organizacji pracodawców do uzgodnienia kandydatów na mediatorów,
• zaakceptowano rządową propozycję nie wliczania okresu nauki do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego pod warunkiem ustalenia minimalnego urlopu wypoczynkowego na poziomie wymaganym w Unii Europejskiej. Uzgodniono zaliczalność poprzednich, niezakończonych okresów zatrudnienia do okresu pracy, od którego zależy nabycie prawa i wymiaru urlopu wypoczynkowego w dodatkowym miejscu pracy.

Członkowie Zespołu